Wojny, terror, ekstremalne upały, straszliwe pożary lasów i powodzie - tym żyliśmy w 2023 roku i te wydarzenia zajmowały najbardziej wpływowe i inspirujące kobiety minionego roku według BBC. Trzy Ukrainki, które znalazły się na liście BBC 100 Women 2023 to: obrończyni praw dzieci Olena Rozwadowska, pisarka Oksana Zabuzhko i doradczyni ds. polityki klimatycznej Iryna Stawczuk.
"Szukaliśmy kandydatek, które trafiły na pierwsze strony gazet lub miały wpływ na ważne wydarzenia w ciągu ostatnich 12 miesięcy, a także takich, które osiągnęły coś znaczącego, ale nie pojawiły się w newsach" - czytamy na stronie BBC.
До списку увійшло багато сміливих правозахисниць та юристок, зокрема, Амаль Клуні та Мішель Обама. А також мисткині, акторки, спортсменки та інші надихаючі особистості. Наприклад, полька Ізабела Длужик — незряча звукова документалістка, дослідниця з Ґданського університету, чиєю пристрастю є звуки природи. Цього року вона стала героїнею програми BBC World Service «Izabela In the Forest», в якій з мікрофоном провела слухачів світом звуків Біловезької пущі. Потрапили до списку також дві росіянки: письменниця та політична активістка Дарія Серенко (сокоординаторка Феміністичного антивоєнного опору – руху проти вторгнення Росії в Україну) і пожежниця Софія Косачова.
Детальніше про українок:
Elena Rozwadowska
Misją Oleny Rozwadowskiej jest pomoc ukraińskim dzieciom w przetrwaniu traumy wojennej. Od 2019 roku jest współzałożycielką organizacji charytatywnej Voices of Children, która zapewnia wsparcie psychologiczne. Fundacja zatrudnia ponad 100 psychologów pracujących w 14 ośrodkach w całej Ukrainie, a także posiada własną bezpłatną infolinię. Pomogła dziesiątkom tysięcy dzieci i rodziców.
"Po inwazji na pełną skalę byliśmy właściwie jedyną fundacją na Ukrainie, która w pełni koncentrowała się na dzieciach i rodzinach dotkniętych wojną, w szczególności na udzielaniu im pomocy psychologicznej. Rozszerzyliśmy nasze programy tak bardzo, jak to możliwe. Teraz obejmuje on program psychologiczny i psychospołeczny, program humanitarny, pracę ze społecznościami, na przykład tworzenie schronisk, organizowanie placów zabaw, pomieszczeń w szpitalach, zakup wszystkiego, co niezbędne dla instytucji, w których przebywają dzieci, ewakuowanie ich na początku inwazji na pełną skalę. Kolejną ogromną częścią naszej pracy jest rzecznictwo - bycie głosem dzieci. Opublikowaliśmy książkę "Wojna głosami dzieci" i podróżujemy po świecie z wystawami, i cytatami dzieci. Dużo filmujemy, w szczególności nasz film dokumentalny "Dom z drzazg" zdobył Oscara. Teraz pracujemy nad zapewnieniem trwałości wsparcia dla dzieci i dorosłych. Stabilność oznacza ciągłą obecność tam, gdzie dzieci cierpią z powodu wojny" - powiedziała Olena Rozwadowska w wywiadzie dla Sestry.
Oksana Zabużko
Oksana Zabużko, autorka ponad 20 utworów beletrystycznych, poezji i literatury faktu, jest uważana za jedną z najwybitniejszych pisarek i intelektualistek na Ukrainie.
W świecie jest znana z książek "Badania terenowe nad ukraińskim seksem" oraz "Muzeum porzuconych sekretów". Ukończyła Wydział Filozofii na Uniwersytecie Tarasa Szewczenki w Kijowie i uzyskała tytuł doktora sztuki.
Książki Zabużko zostały przetłumaczone na 20 języków i otrzymały liczne nagrody krajowe i międzynarodowe, w tym Literacką Nagrodę Europy Środkowej Angelus, Narodową Nagrodę Ukrainy im. Tarasa Szewczenki (za zasługi dla nauk humanistycznych) oraz francuską Legię Honorową. Oksana Zabużko była stypendystką Fulbrighta i wykładowcą studiów ukraińskich na uniwersytetach w Harvardzie i Pittsburghu.
Po rozpoczęciu przez Rosję inwazji na Ukrainę na pełną skalę, Zabużko stała się prawdziwą ambasadorką na Zachodzie, promując ukraińską kulturę i pozycję Ukrainy.
Na przykład Oksana Zabużko niedawno mówiła o swojej książce "Najdłuższa podróż" dla Sestry: "Prawie cały ten tekst to mój płacz nad moralnym bankructwem Zachodu, opłakiwanie tej tragedii, tego, że niczego się nie nauczyliśmy i niczego nie zrozumieliśmy, że mamy do czynienia z absolutną powtórką z lat trzydziestych, z tym samym paradygmatem "uspokojenia agresora", rzucania bestii kawałka po kawałku - a może się udławi?".
Iryna Stawczuk
Iryna Stawczuk, najważniejsza ukraińska ekspertka w dziedzinie polityki klimatycznej, dołączyła do niezależnego ruchu filantropijnego European Climate Foundation, gdzie odpowiada za ukraińskie programy mające na celu opracowanie przyjaznych dla środowiska i odpornych na zmiany klimatu rozwiązań dla powojennej odbudowy kraju.
W latach 2019-2022 pełniła funkcję wiceministerki ekologii w ukraińskim rządzie, odpowiadając za politykę klimatyczną, integrację europejską, stosunki międzynarodowe i różnorodność biologiczną.
Stawczuk jest również współzałożycielką dwóch znanych organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną środowiska, Ekodija i Kyiv Cyclists Association (U-Cycle), a także koordynuje regionalne sieci grup społeczeństwa obywatelskiego zajmujących się kwestiami zmian klimatu.
"Naszym zadaniem jest zrobić wszystko, co w naszej mocy w sytuacji, w której się znajdujemy. Podążam za słowami św. Franciszka z Asyżu: "Zacznij od zrobienia tego, co konieczne. Następnie zrób to, co jest możliwe. I nagle zdasz sobie sprawę, że urzeczywistniasz to, co niemożliwe" - mówi Stawczuk.
Wesprzyj Sestry
Nawet mały wkład w prawdziwe dziennikarstwo pomaga demokracji przetrwać. Dołącz do nas i razem opowiemy światu inspirujące historie ludzi walczących o wolność!